Eru þetta sanngjarnar "sanngirnisbætur"?

Svo virðist sem að ríkisstjórnin geti hugsað sér að borga um 150 fyrrum vistbörnum (lifandi og dánarbúum) um 700 til 750 þúsund krónur "á kjaft" að meðaltali sem sanngirnisbætur fyrir ofbeldið og mannréttindabrotin önnur sem áttu sér stað á vistheimilinu í Breiðavík 1952-1979. Það er að segja miðað við að öll þessi fyrrum vistbörn og fulltrúar dánarbúa geti fært sérstakri matsnefnd fram sönnur á því að skaði hafi átt sér stað.

 Í frumvarpi til fjáraukalaga vegna 2008 er að finna liðinn " Bætur vegna misgjörða á vistheimilum fyrir börn" og hljóðar upp á 125 milljónir króna. Þessi upphæð er eyrnamerkt því eina vistheimili sem rannsakað hefur verið af Spanó-nefndinni svokölluðu; Breiðavík, og nær til alls tímabils þess vistheimilis, 1952-1979. Það er því ljóst að öll um 150 vistbörn þessa tímabils eru undir. Þess utan er reiknað með að af þessari upphæð sé tekið vegna kostnaðar við nefnda matsnefnd. Slíkar nefndir eru dýrar og ef gert er ráð fyrir því að um 15 milljónir fari í nefndina þá standa um 110 milljónir eftir sem dreifast skulu á um 150 vistbörn (og dánarbú). meðaltalan er 733 þúsund krónur (þess má geta að í viðtalinu er sá misskilningur uppi að innan við 100 eigi rétt á þessum bótum - það átti að vera tala lifandi Breiðavíkurdrengja frá tímabilinu 1952-1972).

Ljóst er, eins og fram kemur í viðtali við formann BRV hér að neðan, að þessi tala er ekki komin fram eftir samráð og samþykki samtakanna. Forsætisráðuneytið hefur ekki svarað málaleitan samtakanna um stöðu málsins og miðað við það reiknar ríkisstjórnin líkast til ekki með að semja um aðra upphæð. Breiðavíkurbörnunum er því væntanlega ætlað að "take it or leave it". Það verður verkefni þeirra nú um hátíðarnar að meta hvort þeim finnist "sanngirnisbæturnar" sanngjarnar. Við fögnum öllum skoðanaskiptum hér á blogginu okkar.

 

Innlent | mbl.is | 16.12.2008

Bótafjárhæðin vonbrigði

„Þetta er svo sem í takt við það sem búast mátti við en engu að síður mikil vonbrigði,“ segir Bárður Ragnar Jónsson, formaður Breiðavíkursamtakanna. Ríkisstjórnin hefur í frumvarpi til fjáraukalaga, farið fram á 125 milljóna króna framlag til að greiða bætur vegna misgjörða á vistheimilum fyrir börn. Fyrst og fremst er um að ræða bætur til drengja sem vistaðir voru á Breiðavík um og eftir miðja síðustu öld.

Í frumvarpinu segir að fjárhæðin sé ætluð til að greiða sanngirnisbætur til þeirra sem hafa orðið fyrir varanlegu tjóni á vistheimilum fyrir börn og kostnað úrskurðarnefndar í þeim málum, enda liggi fyrir skýrsla frá svokallaðri Breiðavíkurnefnd um að óforsvaranlega hafi verið staði að málum  við vistun á stofnun eða heimili eða í rekstri þess.

Skilyrði bótagreiðslu er að umsækjandi hafi hlotið varanlegt tjón og leiði líkur að því að það sé vegna vistunar á stofnun eða heimili sem undir lög um Breiðavíkurnefndina fellur, illrar meðferðar eða ofbeldis afhendi starfsmanna þar eða annarra vistmanna. Sérstakri nefnd er ætlað að taka afstöðu til bótakrafna.

Innan við 100 manns eru í þeim hópi sem á bótarétt samkvæmt þessari skilgreiningu. Verst ku ástandið hafa verið á árunum 1952 til 1972. Á fjórða tug manna sem dvöldu á Breiðavík á þeim árum eru látnir. Samkvæmt drögum að frumvarpi sem samið var í forsætisráðuneytinu renna bótagreiðslur til aðstandenda þeirra sem dvöldu á Breiðavík og eiga bótarétt en eru látnir.

Bárður R. Jónsson, formaður Breiðavíkursamtakanna segir það í raun það eina jákvæða sem er að finna í frumvarpsdrögunum.

„Við getum ekki sætt okkur við að þurfa að mæta fyrir nefnd sem skipuð er geðlæknum og lögfræðingum. Mælikvarðinn sem settur er, finnst okkur óviðunandi. Ég hef áður vísað til sambærilegra mála í Noregi og uppgjörs þar og geri enn. Ég tel að það ætti að greiða hverjum og einum sem þarna var vistaður 15 milljónir króna að lágmarki, það eigi eitt yfir alla að ganga. Þetta eru menn sem aldrei hafa náð að fóta sig í lífinu. Leiddust út í áfengis- og fíkniefnaneyslu, afbrot og enduðu í fangelsum. Sumir eru þar enn og aðrir inn og út af geðdeildum,“ segir Bárður R. Jónsson.

Hann segir að ekkert samráð hafi verið haft við Breiðavíkursamtökin eftir að drög að frumvarpi um svokallaðar sanngirnisbætur vegna misgjörða við vistun á opinberum stofnunum eins og Breiðavíkurheimilinu komust í umræðuna. Forsætisráðuneytið átaldi að samtökin hefðu farið með frumvarpið í fjölmiðla án samþykkis eða samráðs við ráðuneytið.

„Ég sendi fyrirspurn um stöðu málsins í byrjun mánaðar en hef engin svör fengið enn. Þeir hafa ekkert rætt við okkur frá 11. ágúst síðastliðnum. Miðað við orðalag fjáraukalaganna þá býst ég ekki við að neitt hafi breyst frá því í sumar. En samráðinu lauk þegar frumvarpsdrögin komust til fjölmiðla,“ segir Bárður R. Jónsson.

Eins og áður segir er sótt um 125 milljónir króna í fjáraukalögum vegna bótagreiðslna og reksturs úrskurðarnefndar. Að því gefnu að 100 einstaklingar eigi rétt til bóta, kemur um eða innan við ein milljón króna í hlut hvers fyrir sig.

„Hvers konar uppgjör yrði það? Mér finnst greinilegt á öllu að athugasemdir okkar við frumvarpsdrögin hafi ekki verið teknar til greina. Stjórnvöld vilja sleppa sem billegast frá þessu. Þetta breytir engu en ég vil að menn geti sagt að bæturnar breyti einhverju, gefi þeim sem urðu fyrir tjóni, nýja von,“ segir Bárður R. Jónsson.

 

Bótafjárhæðin vonbrigði

Athugasemdir

[SVB, 19.12.2008 kl. 20:51]

Rúnar Þór Þórarinsson:

17.12.2008 | 00:12

Viðbjóður...

"Forsætisráðuneytið átaldi að samtökin hefðu farið með frumvarpið í fjölmiðla án samþykkis eða samráðs við ráðuneytið."

 ...OK, þetta er síðasta hálmstráið. Að hann skuli DIRFAST að átelja Breiðavíkursamtökin fyrir að kynna þjóðinni með hvaða hætti ríkisstjórnin hyggist bæta fórnarlömbum opinberra illvirkja skaðann sem þjóðin sjálf ber ábyrgð á! Forsætisráðherrann og ráðuneyti hans er alveg úr snertingu við veruleikann. En hverjum kemur það svosem á óvart. Ætlar enginn að að taka á sig þá byrði að refsa þessu fólki?

 Þessi yfirlýsing forsætisráðuneytisins er einfaldlega viðbjóður og lýsir því hvernig fólk situr við stjórnvölinn.

[SVB, 19.12.2008 kl. 20:53]

Ruth777:

Enn og aftur opinberar ríkisstjórnin hroka sinn

16.12.2008 | 23:00

Ég er orðlaus þetta er smánar upphæð

Og  nú á þar að auki  að gera upp á milli drengjanna með sýndarbótum , leiða þá í niðurlæginga göngu fyrir "nefnd" að láta "meta" skaðann ( sem reyndar er óbætanlegur )

Á sama tíma eru hinir sem eftir eru sviptir möguleika á að velja :( slengt framan í þá  að þó meðferðin hafi skaðað þá er það ekki talið nógu mikill skaði og ekki vert að biðjast afsökunar á .........

Þetta er sorglegt.

[SVB, 19.12.2008 kl. 20:55]

Víglundur Þór Víglundsson:

16.12.2008 | 18:07

Saltað í sárin

Ég trúi tæpast að það eigi að afgreiða málið með þessum hætti. það er með smánarlegum bótum, þar sem hverjum og einum er gert að mæta fyrir úrskurðarnefnd til að sýna fram á hversu skemmdur hann er. En það er trú mín og von að Alþingi komi til með að fjalla um þetta frumvarp og að einhverjar leiðréttingar verði gerðar á því.

[SVB, 19.12.2008 kl. 20:56]

Gunnar Th. Gunnarsson:

Þessar bætur eru náttúrulega hvorki fugl né fiskur og eiga sennilega að vera táknrænn vottur yfirvalda um að biðja þessa menn afsökunar. Hve háar bæturnar hefðu átt að vera, er auðvitað erfitt að segja, en tæp miljón á haus er lítið.

Ef ég skil þessa frétt rétt, þá verður þessu ekki deilt jafnt niður á þessa 100 einstaklinga, heldur hver og einn metinn. Hvernig verður það mat? Fá þeir mest sem setið hafa lengst í fangelsi? Hafa farið oftast í meðferð?

Það mætti spara matið og deila þessu bara jafnt yfir hópinn. Einhverjir lentu ekki í neinni óreglu, en hafa samt markerast fyrir lífstíð af veru sinni í Breiðuvík. Þeir bera harm sinn í hljóði, en eiga þeir þá ekki rétt á neinum bótum?

[SVB, 19.12.2008 kl. 20:57]

Doris:

16.12.2008 | 17:54

Jón og séra Jón

Þegar kemur að því að bæta fyrir sálartjón og illa meðferð þá eru engir peningar til. Það er orðið um langt um liðið, málið orðið  gamalt og óþægilegt að rifja það  upp. Það er líka svo erfitt að ákveða hvað er sanngjarnt eða þannig. Einhvernvegin svona er umræðan.

En þegar kemur að því sem stendur ráðamönnum nær, eru nægir peningar til. Ekki verra að skera einn samþingmann niður úr snörunni svona í leiðinni.

'' Hvernig stendur á því að forsætisráðherra hefur aldrei verið spurður hversvegna hann lét leggja 11 miljarða inn á Sjóð 9, eftir að hann lokaði'' ?

[SVB, 19.12.2008 kl. 20:57]

Árninn:

16.12.2008 | 17:31

Erfið ákvörðun

Það er erfitt að segja hversu háar bæturnar eiga að vera til þessara ágætu manna, sem urðu fyrir barðinu á óréttlátu barnaverndarkerfi, í gamla daga.

Það er ljóst að bæturnar þurfa að vera himinháar, jafnvel tugir milljóna á haus, ef ætlunin er að láta peninga bæta þeirra andlega tjón.  Það hins vegar er varla hægt að bæta andlegt tjón með peningum.  Ég hallast þó að því að bæturnar hefðu mátt vera hærri.  Þannig að þessum ágætu mönnum hefði munað um það.  Það mun varla hafa veruleg áhrif á líf þeirra þótt þeir fái tæplega milljón.

Það jákvæða við ákvörðun bótanna er, að misgjörðir við drengina í Breiðuvík eru staðfestar.  Það hefði átt að gerast fyrir mörgum áratugum.

[Heidi Strand, 19.12.2008 kl. 21:19]

Þessi upphæð lítilsvirðing og stjórnvöldum til skammar!

[Sigurveig Eysteins, 20.12.2008 kl. 03:20]

 Ég er bara orðlaus, og það þarf mikið til.....................  

[Páll Rúnar Elíson (IP-tala skráð) 23.12.2008 kl. 15:39]

Ég trúi ekki að þetta verði endanleg niðurstaða.

Eftir allt sem við höfum mátt þola á Breiðavík og þá skelfilegu afleiðingu vegna Breiðavíkurvistina sem en er ekki lokið. Mig svíður í hjartað og finn niðurlæginguna um mig allan, þetta segir mér að ég sé ekki þess verðugur á fá bætur fyrir þau brot sem framin voru á mér. Mér líður eins og gömlum skítugum einmanna hundi sem engin vill hafa eða vita af.

Takk Ríkistjórn.

  

[Ekkja eins vistmanns á Breiðuvík!! (IP-tala skráð) 23.12.2008 kl. 16:25]

þetta er svo mikill lítilsvirðing gagnvart þeim sem voru þarna að maður á ekki til orð.............. Er ekki nóg það sem að þessir menn og fjölskyldur þeirra eru búnir að ganga í gegnum ég bara spyr??? og fjölskyldur þeirra sem eru látnir þær sitja en í sárum þetta er algjör niðurlæging!!

[Guðbjörg Erlingsdóttir (IP-tala skráð) 24.12.2008 kl. 09:14]

Ótrúlegt eða ekki svo ótrúlegt miðað við annað sem gerist hér í þessu landi þegar kemur að þeim sem minnst eiga og hafa orðið illa úti.

[Anna , 29.12.2008 kl. 14:38]

Mjög litið. Þeir munu aldrei komast yfir þetta. Smánarlitið. Er alveg sammála þer.